Mini-essay - Young Adult Fiction / jongerenliteratuur

DE KLASSIEKERS VAN DE TOEKOMST


Wie denkt dat alleen ingewikkelde literatuur vol schoonschrijverij en diepzinnige gedachten klassieken kunnen worden, zit ernaast. Het is vooral Young Adult-literatuur die een klassieke status toegeschreven krijgt.

Opkomst en karakteristieken
Hoewel jongeren al begin 19e eeuw in toenemende mate erkend zijn als een op zichzelf staande groep, is pas sinds 1950 de marketing van YA-literatuur op gang gekomen. Dat die marketing nu zo'n grote vlucht neemt, komt waarschijnlijk door het verkoopsucces van Harry Potter en de Twilight-serie, waar pubers over de hele wereld ongebreideld hun leestanden in zetten. Een andere reden in Nederland kan de afschaffing van de leeslijsten op middelbare scholen zijn: leerlingen lezen tegenwoordig wat ze willen lezen.


Wat karakteriseert Young Adult-literatuur? YA-boeken confronteren jongeren met situaties en sociale onderwerpen die vaak iets verder gaan dan de mores van het moment toestaan. Thema's die aan bod komen zijn van groot belang voor tieners: identiteit; relaties met vrienden, liefjes en ouders; seksualiteit; gebruik van drugs en ga zo maar door. De YA-boeken zijn door hun eenduidigheid toegankelijker dan high brow-klassiekers, al is het lastig een exacte grens tussen beide genres te trekken.

Volwassenen vs. jongeren
Intrigerend is dat veel YA-literatuur die gedurende een bepaalde periode erg populair is, later een klassieke status verkrijgt. Tom Sawyer, Alice in Wonderland, Great Expectations, Catcher in the Rye, Lord of the Flies: we hoeven niet eens meer de naam van de auteur te vermelden, zo beroemd zijn ze. Dit kan betekenen dat het jeugdsentiment van de volwassen generaties invloed heeft op de klassieke status van boeken!

Je kunt stellen dat het levensritme van jongeren, hun waarden en normen en dergelijke, waarschijnlijk een bepaald soort literatuur insluit dat deel gaat uitmaken van hun volwassen culturele referentiekader. Wie weet aan te voelen hoe jongere generaties leven, denken en voelen, maakt een kans om met die generaties mee te reizen. Het genre is in opkomst, uitgevers lijken niets liever te willen dan YA-literatuur uit te geven. Prometheus bijvoorbeeld, heeft in navolging van Lebowski en Leminiscaat begin dit jaar een fonds opgericht voor jongeren. Auteurs opgelet: wil je dat je boek een gouwe ouwe wordt, verdiep je dan in de jonkies.


Bovenstaande mini-essay maakt deel uit van 'Special' op 8WEEKLY over jongenenliteratuur. Andere auteurs van dat artikel zijn Nikki Dekker en Frank Heinen.